🔥 کرک اسپرد چیست؟ تحلیل سودآوری پالایشگاه‌ها در بازار نفت
در صنعت نفت و گاز، یکی از شاخص‌های کلیدی برای ارزیابی عملکرد پالایشگاه‌ها، کرک اسپرد (Crack Spread) است. این مفهوم نقش مهمی در تحلیل بنیادی شرکت‌های پالایشی دارد و به سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران کمک می‌کند تا سودآوری این شرکت‌ها را بهتر درک کنند.

✅ تعریف کرک اسپرد
کرک اسپرد به تفاوت قیمت بین نفت خام و فرآورده‌های پالایش‌شده حاصل از آن گفته می‌شود. به زبان ساده، این شاخص نشان می‌دهد که یک پالایشگاه پس از خرید نفت خام و تبدیل آن به محصولاتی مثل بنزین، گازوئیل و سوخت جت، چه میزان سود ناخالص کسب می‌کند.

🏭 فرایند پالایش نفت
نفت خام در پالایشگاه‌ها طی فرآیندهایی مانند تقطیر، کراکینگ و تصفیه، به محصولات مختلف تبدیل می‌شود. هر محصول در دمای خاصی تولید می‌شود؛ مثلاً بنزین در حدود ۷۰ درجه سانتی‌گراد و سوخت جت در حدود ۱۷۰ درجه.

📊 انواع کرک اسپرد
3:2:1: 3 بشکه نفت خام → 2 بنزین + 1 گازوئیل: رایج‌ترین مدل برای تحلیل سود پالایشگاه‌ها
5:3:2: 5 نفت خام → 3 بنزین + 2 گازوئیل: برای پالایشگاه‌های بزرگ‌تر
1:1: 1 نفت خام → 1 محصول خاص: مناسب برای پالایشگاه‌های تخصصی

🧮 نحوه محاسبه کرک اسپرد
فرض کنید:
قیمت هر بشکه نفت خام: 70 دلار
قیمت دو بشکه بنزین: 80 دلار × 2 = 160 دلار
قیمت یک بشکه گازوئیل: 60 دلار
کرک اسپرد = مجموع قیمت فرآورده‌ها − هزینه نفت خام
10 دلار سود ناخالص= 210-220= (70 × 3)- (60+ 160)

📈 اهمیت کرک اسپرد در بازار
تحلیل سودآوری پالایشگاه‌ها
مدیریت ریسک نوسانات قیمت نفت
استفاده در قراردادهای آتی و اختیار معامله برای پوشش ریسک3

⚠️ نکات کلیدی
افزایش قیمت نفت خام و کاهش قیمت فرآورده‌ها باعث کاهش کرک اسپرد و سود پالایشگاه‌ها می‌شود.
کرک اسپرد می‌تواند سیگنال‌هایی درباره تغییرات قیمت در بازار نفت ارائه دهد.